Autonoom zenuwstelsel centraal bij vitaliteit
Het autonoom zenuwstelsel neemt een centrale rol in de werking van ons lichaam. Dit deel werkt zonder dat we er bewust van zijn, dit is anders met het motoriek zenuwstelsel waarmee je bewust je spieren aanstuurt.
Voor duurzame vitaliteit neemt het autonoom zenuwstelsel letterlijk een centrale rol in en is een goede werking ervan onmisbaar. In deze blog leer je basiskennis over dit deel van het zenuwstelsel dat essentieel is voor het verkrijgen van meer energie.
Autonoom zenuwstelsel regelt homeostase
Het autonoom zenuwstelsel is een deel van het zenuwstelsel dat zelfstandig werkt. Het houdt zich onafhankelijk bezig met het regelen van lichaamsprocessen om homeostase te behouden. Drie voorbeelden van deze levensbelangrijke processen zijn:
- Regelen van de bloeddruk
- Behouden van de juiste lichaamstemperatuur
- Versnellen van de hartslag bij inspanning
De 2 zijden van het autonoom zenuwstelsel
Het autonoom zenuwstelsel is opgebouwd uit 2 delen die dezelfde organen bereiken met als hoofddoel het behouden van balans (homeostase).
De 2 takken van het autonoom zenuwstelsel zijn:
- (Ortho)sympatisch zenuwstelsel dat gericht is op actie en overleven, de bekende vecht-vlucht reactie begint hier.
- Het parasympatisch zenuwstelsel dat actief is bij processen rondom het opruimen van afvalstoffen, herstellen van schade en het opbouwen van reserves.
Beide delen van het autonome zenuwstelsels werken tegengesteld (antagonistisch) t.o.v elkaar. Toenemende activiteit van het ene deel leidt tot afname van het andere systeem. Er is sprake van actief en minder actief en beiden houden elkaar in evenwicht om homeostase te reguleren. Het komt nooit voor dat 1 van beide systemen helemaal niets doet!
Eigenschappen sympathisch zenuwstelsel
Het sympatisch zenuwstelsel stelt overleven op de korte termijn als topprioriteit. Hiervoor verminderen processen die je energiebalans op de lange termijn waarborgen! Het is een levensreddende functie maar de vele moderne stressbronnen spreken dit (te) vaak aan.
De sympathische tak van het autonoom zenuwstelsel is een grensstreng anatomisch gelegen aan de linker- en rechterzijde van de ruggenwervel. Vanuit deze grensstreng vinden de vertakkingen naar de verschillende organen plaats.
Een interessant feit is dat onze bijnieren enkel bezenuwd zijn door het sympathische zenuwstelsel! De bijnieren leveren (nor)adrenaline in het bloed bij acute stress, dankzij deze hormonen kan het lichaam razendsnel in actie komen bij noodsituaties om het vege lijf in veiligheid te brengen.
Eigenschappen parasympatisch zenuwstelsel
Het parasympatisch zenuwstelsel houdt zich bezig met het opruimen van opgedane afvalstoffen en herstellen van de organen. Voor duurzame gezondheid en vitaliteit is het belangrijk dat dit voldoende gebeurt.
Nervus Vagus belangrijkste zenuw voor herstel
De nervus vagus is de langste hersenzenuw en een heel belangrijk deel van het parasympatisch zenuwstelsel. Het verbindt zich o.a. met hart, longen, maag, milt, darmen, lever, nieren en andere zenuwen. De belangrijkste functie is om informatie van de organen naar de hersenen te brengen.
In het moderne leven kan stress ervoor zorgen dat het parasympatisch zenuwstelsel te weinig actief is. De nervus vagus brengt in mindere mate de informatie naar de hersenen en komt niet toe aan het opruimen en herstellen van de organen. Op termijn ontstaan diverse klachten waaraan een tekort aan vitaliteit ten grondslag ligt.
Het is zeer raadzaam om de juiste activiteiten te ondernemen om de nervus vagus te stimuleren, optimalisatie leidt tot een beter balans en meer vitaliteit.
Balans in het zenuwstelsel zorgt voor meer energie
Een sleutelrol voor het verkrijgen van vitaliteit is dus een goede balans van het autonome zenuwstelsel.
- Verbruik je meer energie dan dat je opbouwt dan put je jezelf fysiek en mentaal uit.
- Neem je meer tijd dan nodig voor het herstellen van je lichaam dan maakt dit je lui en benut je niet je volledige potentie.
De juiste hoeveelheid aandacht voor zowel rust als inspanning maakt dat jouw conditiebereik vergroot. Een goede balans tussen beiden beïnvloedt direct je prestaties positief.
Wellicht vraag je je na dit artikel af hoe je inzicht krijgt in de balans van je autonoom zenuwstelsel? Tegenwoordig is het met een acurate hartslagmeter eenvoudig om je HRV te meten. In het artikel HRV metingen voor inzicht in je energiebalans lees je hoe dit in zijn werk gaat.
Mooie blog, een goed zenuwstelsel is zeker belangrijk. Heb zelf gemerkt dat de juiste voeding en supplementen hier ook goede effecten op hebben.
Dank je voor je compliment. Ik vind het super interessant dat het essentieel is om in staat te zijn jezelf in te spannen (stress) maar zeker ook om te ontspannen. Juist dit ontspannen is niet direct inherent aan ons calvanistisch gedachtengoed. In in onze moderne levens is het eenvoudig om ons te overladen met prikkels. Wetenschappelijk is hier inmiddels zoveel bewijs voor dat ik het belangrijk vind dat iedereen hier bewust van mag (/moet;) zijn. Shiatsu werkt met de flexibiliteit van het meridiaanstelsel, hierdoor kun je optimaal herstellen om weer klaar te zijn voor de volgende inspanning.